Ceza hukukunda, davranış normlarına aykırı davranılması durumun da bir haksızlık oluşmakta ve haksızlığı gerçekleştiren kişiye devlet tarafından yaptırım uygulanmaktadır. Yani norma aykırı davranıldığında devlet ile haksızlığı gerçekleştiren kişi arasında bir ilişki başlamaktadır. Norma aykırı davranıldığında, ceza kanunlarında öngörülen yaptırımlar yargılama makamları tarafından verilmektedir. Devletin yaptırım uygulama yetkisi kamusal niteliktedir. Bu nedenle de yaptırımın içeriği ve kapsamı hakkında tarafların anlaşması söz konusu değildir. Devlet yaptırımın türünü ve içeriğini daha önceden kanunlarla tek taraflı olarak belirler ve norma aykırı davranıldığında yetkili organları aracılığıyla uygular. Haksızlığı gerçekleştiren kişinin kanunda belirtilen yaptırımın türü ve içeriğiyle ilgili farklı belirleme yapması ve istek sunması, devletin de bunu kabul etmesi mümkün değildir. Türk Ceza Kanununun 2/1. maddesi kanunda yazılı cezalardan ve güvenlik tedbirlerinden başka bir ceza ve güvenlik tedbirine hükmolunamayacağını düzenleyerek bu hususu dile getirmektedir. Yine 61. maddenin son fıkrasında yer alan, "kanunda açıkça yazılmış olmadıkça cezalar ne artırılabilir, ne eksiltilebilir, ne de değiştirilebilir" düzenlemesiyle kişilerin veya hâkimlerin kanun dışında bir belirleme yapması engellenmektedir.